राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) ले कोहलपुर चौराहलाई केन्द्र बनाइ पूर्व–पश्चिम र उत्तर–दक्षिण सडक बन्दको आह्वान गरेको थियो । 

मंगलबार बिहान ८ देखि साँझ ४ बजेसम्म लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिमको प्रवेशद्वार चौराह बन्द गर्ने राप्रपाले सोमबार नै विज्ञप्तिमार्फत जानकारी गराइसकेको थियो । सोहीअनुसार राजावादीहरू चौराहमा जम्मा भए । जहाँ मुस्किलले सय जनजाति स्थानीय नेता तथा कार्यकर्ता उपस्थित थिए ।

८ बजेभन्दा केही ढिलो गरी उनीहरुले सडक अवरुद्ध गर्न खोजे तर, त्यो सफल भएनन् । चौराहदेखि पश्चिमतर्फ टायर बाले । पूर्वतर्फ टायर बाल्ने प्रयास भए पनि प्रहरीले सफल हुन दिएन । राजावादी समर्थक तथा राप्रपाका सबै कार्यकर्ता आन्दोलनमा उपस्थित नहुनु, स्थानीयले बन्दको अवज्ञा गर्नु र आन्दोलनकारीभन्दा दोब्बर प्रहरी परिचालन भएपछि बन्द असफल भयो ।  साँझ ४ बजेसम्मलाई निर्धारण गरेको बन्द कार्यक्रम झन्डै तीन घण्टामै कोणसभामा परिणत भई सम्पन्न भयो ।

उनीहरु आन्दोलित हुँदा आवागमन पूर्णरुपमा ठप्प भएन । आएका सवारी साधनलाई प्रहरीले सहजै गन्तव्यतर्फ पठायो । अर्थात्, यात्रुले बन्दको मार खेप्नु परेन । आन्दोलनकारीलाई चौराहमा गोल घेरा बनाइ प्रहरीले घेरेको थियो । उनीहरुलाई घेरेपछि खाली भएको सडकबाट प्रहरीले सवारी साधन पास गरायो । 

अन्य दिनभन्दा मंगलबार आवागमन भने कम थियो । यसको कारण थियो अघिल्लो दिन राजावादी समूहको बन्द भन्ने प्रचार । जसका कारण अत्यावश्यकबाहेकका सवारी साधन सडकमा थिएनन् । छोटो दुरीका सवारी साधन निर्बाध चले पनि लामो दुरीका यातायातका साधन भने कमै मात्रामा चलेका थिए । 

प्रहरीले शान्तिपूर्ण आन्दोलनलाई दमन गर्दा पूर्णरुपमा बन्दको कार्यक्रम सफल हुन नसकेको संयुक्त आन्दोलन परिचालन समितिका संयोजक नरेन्द्रकुमार पौडेलले जानकारी दिए । ‘प्रहरी दमन भएपछि पूर्वनिर्धारित समयसम्म बन्दको कार्यक्रम गर्न सकेनौँ,’ उनले भने, ‘शान्तिपूर्ण आन्दोलनको फाइदा उठाउँदै प्रहरीले हाम्रो आन्दोलनलाई प्रभावित बनायो यसको भर्त्सना गर्दछौँ ।’ सबै राजावादी र राप्रपाका कार्यकर्ता उपस्थित हुन नसकेको भन्दै उनले भने, ‘हाम्रा नेता तथा कार्यकर्तालाई बिनासर्त रिहाइ गर्नुपर्छ । हाम्रो आन्दोलनको माग यही हो ।’

प्रहरीले ठूलो जनशक्ति परिचालन गरेर आन्दोलन दबाएको राप्रपाकी लुम्बिनी प्रदेश उपाध्यक्ष नीता शाहले बताइन् । ‘बन्दको कार्यक्रम पूर्णरुपमा विफल भयो त भन्न मिल्दैन,’ उनले भनिन्, ‘प्रहरी दमनले पूर्ण सफल पनि हुन सकेन ।’ जनताले बन्द हडतालको राजनीतिलाई स्वीकार गरेनन्, जो आफैँ बन्दको कार्यक्रमलाई अवज्ञा गर्दै सडक सवारी साधन चलाए भन्ने नागरिकको प्रश्नमा उनले भनिन्, ‘त्यस्तो होइन । सबै व्यक्तिहरूसम्म बन्दको सूचना पनि नहुन सक्छ। त्यही भएर उहाँहरू आउनु भयो । बरु कोहलपुरका कतिपय व्यापारीले पसल बन्द गरेर आन्दोलनलाई सघाउनु भयो।’

काठमाडाै‌ं तीनकुनेमा राजावादी समूहले हिंसात्मक घटना गरेको र उक्त भीडलाई उत्तेजित बनाएको भन्दै राप्रपाका उपाध्यक्ष मिश्र, महामन्त्री राणालगायतका राजावादी नेताहरुलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । उक्त प्रदर्शन हिंसात्मक भएपछि सो हिंसा भड्काउन भूमिका खेलेका राप्रपाका दुई नेता मिश्र र राणालगायतलाई राजद्रोह र सङ्गठित अपराधको कसुरमा अनुसन्धान भइरहेको छ । मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा ५० मा राजद्रोहको कसुरसम्बन्धी व्यवस्था छ, जसमा अधिकतम २५ वर्षसम्म कैद सजाय हुने व्यवस्था छ ।

‘बन्दको मार हामीले खेप्नु पर्ने अनि राजनीति यिनीहरूले गर्नुपर्ने,’ कोहलपुरका एक जना व्यापारीले भने, ‘आजको आन्दोलनले के सन्देश दियो भने, अब बन्द हडतालको राजनीति स्वीकार्य छैन ।’ बन्द, हडतालदेखि जनता आजित भइसकेकाले अब सिर्जनशीलखालको आन्दोलन गर्न जरुरी रहेको उनको भनाइ छ ।

२५ चैत, काठमाडौं । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले नकआउट फुटबल प्रतियोगिता आयोजना गर्ने भएको छ ।

एन्फाले ए डिभिजन क्लबहरु समावेश हुने नकआउट प्रतियोगिता २०८२ साल वैशाख २० गतेदेखि गर्ने जनाएको छ ।

‘अखिल नेपाल फुटबल संघले यहि २०८२ बैशाख २० गतेबाट ए डिभिजनका क्लबहरु सहभागी हुने लिग कम नकआउट फुटबल प्रतियोगिता आयोजना गर्ने भएको छ।’ एन्फाले आफ्नो आधिकारिक सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा लेखेको छ ।

नेपाली फुटबलको लिग साइकल पूरा नभएकोले पछिल्लो पटक भएको शहीद स्मारक ए डिभिजन लिगमा खेलेको १४ वटा क्लबलाई नै यस नकआउट फुटबल प्रतियोगितामा सहभागी गराउने एन्फा प्रवक्ता सुरेश शाहले जानकारी दिए । ‘एन्फाको विधान अनसार ए, बी र सी डिभिजनमा १४-१४ क्लब हुने व्यवस्था छ । तर बी डिभिजन लिग जारी रहेकोले ए मा बढुवा हुने क्लबको टुङ्गो नलागेको त्यो ग्याप फुलफिल गर्नका लागि यसअघि ए डिभिजन लिग खेलेकै १४ क्लबलाई नकआउट प्रतियोगिता खेलाउन लागेका हौँ ।’ प्रवक्ता शाहले भने ।

पछिल्लो पटक भएको ए डिभिजन लिगबाट विभागीय टोली एपीएफ र खुमलटार युथ क्लब अन्तिम दुई स्थानमा रहेर बी डिभिजनमा घटुवा भएको थियो । तर थ्री स्टारले जावलाखेल युथ क्लब विरुद्ध जित हात पार्दा भिसा नभएको खेलाडी खेलाएको भन्दै उक्त खेलको नतिजा जावलाखेलको पक्षमा दिनुपर्ने भन्दै एपीएफले एन्फाको अनुशासन कमिटीमा उजुरी गरेको थियो । एपीएफले थ्री स्टारको अंक खोसिँदा आफू ए डिभिजन लिगमै रहने दावी थियो । तर एन्फाले थ्री स्टारलाई कारवाही गर्दै ५० हजार जरिवाना लगाएपनि अंक भने खोसेन । यो निर्णयपछि एपीएफ पुन: एन्फाको अपिल कमिटीमा गएको थियो । अनुशासन कमिटीको निर्ण चित्त नबुझेको भन्दै थ्री स्टार पनि अपिल कमिटीमा गएको थियो । तर यो विषयमा एन्फाले अहिलेसम्म कुनै निर्णय गर्न सकेको छैन ।

सोमबार एन्फा कम्प्लेक्स सातदोबाटोमा एन्फा र ए डिभिजनका १४ क्लबहरुबीच एएफसी क्लब कम्पिटिसन २०२५/२६ को सिजनको बारेमा छलफल भएको थियो ।

त्यसमा एन्फा महासचिव किरण राईले बैशाख २० गतेबाट लिगकम नकआउट फुटबल प्रतियोगिता आयो गर्ने र सो प्रतियोगिताको विजेताले एएफसी क्लब कम्पिटिसन २०२५/२६ सिजनमा भाग लिन पाउने प्रस्ताव गरेको र क्लबहरु सकरात्मक भइ सहमति जनाएको एन्फाले उल्लेख गरेको छ ।

लामो समय ए डिभिजन लिग नहुँदा ग्याप भएकोले एएफसी क्लब प्रतियोगितामा नयाँ क्लब पठाउनका लागि यो प्रतियोगिता आयोजना गर्न लागिएको एन्फा प्रवक्ता शाहले जानकारी दिए ।

‘लिग साइकल पूरा नभएको र लामो ग्याप भएकोले एएफसीको क्लब प्रतियोगितामा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्ने क्लब पठाउनका लागि यो प्रतियोगिता गर्न लागिएको हो’ प्रवक्ता शाहले भने, ‘अर्को ए डिभिजन लिग भएपछि लिगकै विजेतालाई एएफसीको क्लब प्रतियोगितामा पठाइनेछ।’

यसैगरी प्रतियोगिताको लागि वैशाख १० गतेभित्र टिम दर्ता गर्ने र वैशाख १५ गतेभित्र न्यूनतम खेलाडी दर्ता गर्ने विषयमा सहमति पनि भएको एन्फाले जनाएको छ ।

प्रतियोगितासँग सम्बन्धित अन्य सबै पक्षहरूको बारेमा आगामी दिनमा छलफल जारी राख्ने निर्णय भएको एन्फाले जनाएको छ ।

राजावादी समूहले काठमाडौंस्थित तीनकुनेमा चैत १५ गते सम्पन्न प्रदर्शनलाई हिंसात्मक बनाउन मद्दत गरेको भन्दै पक्राउ परेका राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) का महामन्त्री तथा प्रतिनिधिसभा सदस्य डा.धवल शमशेर राणालगायत नेता तथा कार्यकर्ताको रिहाइ माग गर्दै भोलि (मंगलबार) कोहलपुर बन्दको आह्वान गरिएको छ ।

राजावादी समूहको संयुक्त आन्दोलन परिचालन समिति बाँकेको आयोजनामा कोहलपुरस्थित पूर्व-पश्चिम र उत्तर-दक्षिण राजमार्गहरू पनि ठप्प हुने राप्रपाले जनाएको छ ।

तीनकुनेमा राजावादी समूहले हिंसात्मक घटना गरेको र उक्त भीडलाई उत्तेजित बनाएको भन्दै राप्रपाका उपाध्यक्ष रवीन्द्र मिश्र, महामन्त्री राणालगातका राजावादी नेताहरुलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।

गत शुक्रबारको राजावादी प्रदर्शन हिंसात्मक भएपछि सो हिंसा भड्काउन भूमिका खेलेका राप्रपाका दुई नेता मिश्र र राणालगायतलाई राजद्रोह र सङ्गठित अपराधको कसुरमा अनुसन्धान भइरहेको छ । मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा ५० मा राजद्रोहको कसुरसम्बन्धी व्यवस्था छ, जसमा अधिकतम २५ वर्षसम्म कैद सजाय हुने व्यवस्था छ ।

सरकारले विचारलाई बन्धक बनाएको भन्दै पक्राउ परेका नेता तथा कार्यकर्ताको रिहाइको माग गर्दै विभिन्न आन्दोलन गर्दै आएका छन् । शान्तिपूर्ण आन्दोलनमा सरकारले बल प्रयोग गरी आन्दोलनमा सहभागी नागरिकलाई उत्तेजित पारी धनजनको क्षति सरकारले नै गरेको राप्रपाका सहमहामन्त्री ऋषिराज देवकोटाले जनाए ।

२५ चैत, काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाको आकाश आज धुम्मिएको छ । आकाश धुम्मिएका कारण काठमाडौं उपत्यका आसपास क्षेत्र दिउँसै अँध्यरोजस्तो देखिएको छ ।

केही दिनयता काठमाडौं विश्वकै प्रदूषित शहरको सूचीमा छ । यहीबीच हाई क्लाउड र स्थानीय वायुका कारण आज काठमाडौं उपत्यका दिनभर नै धुम्मिएर बसेको जल तथा मौसम विज्ञान विभाग, मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका मौसम विज्ञ हरिप्रसाद दाहाल बताउँछन् ।

‘आज काठमाडौं उपत्यकाको आकाशमा हाई क्लाउड छ । त्यसमा पनि पोलुसन छ । जसका कारण आकाश धुम्मिएको हो । भोलि मंगलबारदेखि भने काठमाडौं उपत्यकामा हल्का वर्षा हुने सम्भावना छ,’ दाहालले अनलाइनखबरसँग भने ।

छिमेकी मुलुक भारतमा देखिएको न्यून चापीय प्रणालीको असर नेपालमा पनि पर्ने सम्भावना रहेकोले भोलि, पर्सि र निकोर्सि पानी पर्ने सम्भावना रहेको उनको भनाइ  छ ।

हाल देशमा पश्चिमी वायु तथा स्थानीय वायुको आंशिक प्रभाव रहेको उनले बताए ।

विभागका अनुसार सोमबार देशको पहाडी भू-भागमा आंशिक बदली रही बाँकी भू-भागमा आंशिक बदलीदेखि मौसम मुख्यतया सफा रहनेछ । कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू-भागका एक-दुई स्थानमा मेघगर्जन/चट्याङ्गसहित हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको विभागको भनाइ छ।

कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशको हिमाली भू-भागका एक-दुई स्थानमा हल्का वर्षा/हिमपातको सम्भावना रहेको विभागले जनाएको छ ।

लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) नेपालले मधेस प्रदेशको संसदीय दलको नेतामा जयनुल राईन चयन भएका छन्। पार्टी अध्यक्ष महन्त ठाकुरले राईनलाई संसदीय दलको नेताको जिम्मेवारी दिएका हुन् । करिब १५ महिनादेखि लोसपामा संसदीय दलको नेता रिक्त रहेको थियो ।

पार्टी अध्यक्ष ठाकुरको हस्ताक्षरसहितको पत्र लिएर लोसपाका नेताहरुले सोमबार प्रदेशका सभामुख रामचन्द्र मण्डललाई जानकारी गराएका छन् । यसअघि दलका नेता रहेका अभिराम शर्मालाई महोत्तरी जिल्ला अदालतले कर्तव्य ज्यान मुद्दामा दोषी ठहर गरेपछि प्रदेश सभाले उनलाई पदबाट बर्खास्त गरेको थियो।

अध्यक्ष ठाकुरले प्रदेशसभामा पठाएको पत्रमा अर्को व्यवस्था नभएसम्मका लागि राईनलाई दलको नेता मनोनयन गरिएको उल्लेख गरिएको छ । लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी नेपालको अन्तरिम विधान प्रथम संशोधित अनुसार मधेस प्रदेशमा संसदीय दलको नेतामा प्रदेशसभा सदस्य जयनुल राईनलाई अर्को व्यवस्था नहुनन्जेसम्म मनोनयन गरिएको ब्यहोरा जानकारी साथ अनुरोध गरिएको ठाकुरले पठाएको पत्रमा उल्लेख गरिएको छ ।

राईन महोत्तरी निर्वाचन क्षेत्र नम्बर दुईको ‘ख’ बाट दोस्रो पटक प्रदेशसभामा निर्वाचित सांसद हुन् । यसअघिका दलका नेता पनि महोत्तरीकै निर्वाचन क्षेत्र ३ को ‘क’ बाट दोस्रो पटक निर्वाचित भएका थिए । 

२५ चैत, काठमाडौं । सस्तो भाडा दरमा उडान गर्ने भारतको निजी अन्तर्राष्ट्रिय वायुसेवा कम्पनी स्पाइस जेटले पाँच वर्षपछि पुनः नेपाल उडान गर्ने भएको छ ।

स्पाइस जेटले २७ वैशाख २०८२ (१० मे २०२५) देखि नेपालका लागि दैनिक एक उडान गर्ने तालिका सार्वजनिक गरेको छ ।

स्पाइस जेटको नेपालका लागि ‘जनरल सेल्स एजेन्ट’ (जीएसए) मा हिमालयन ग्लोबल ट्राभल सर्भिसेस प्रालि नियुक्त भइसकेको छ ।

‘स्पाइस जेटले आगामी वैशाख २७ देखि भारतको नयाँदिल्लीबाट दैनिक एक उडान गर्ने छ,’ जीएसए हिमालयन ग्लोबलकी प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) संगिता रौनियारले अनलाइनखबरसँग भनिन्, ‘निकट भविष्यमा दैनिक दुई उडान गर्ने योजना छ ।’

उनका अनुसार स्पाइस जेटले दिल्लीबाट काठमाडौंका लागि १ सय ८९ सिट क्षमतायुक्त ‘बोइङ ७३७’ जहाज प्रयोग गर्ने छ । यसका सबै सिट इकोनोमी क्लास हुन् ।

स्पाइस जेटले प्रत्येक बिहान ९ः५५ बजे त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल अवतरण गर्ने र यहाँबाट १०ः५५ बजे दिल्ली फर्किने तालिका बनाएको छ ।

सीईओ रौनियारका अनुसार स्पाइस जेटबाट काठमाडौं–दिल्ली उडान गर्न प्रतियात्रु भाडा दर १७ हजार रुपैयाँ तोकिएको छ ।

यसअघि पनि लामो समय नेपाल उडान गरेको स्पाइस जेटले कारोना महामारीपछि नेपला उडान बन्द गरेको थियो ।

स्पाइस जेटले हाल ९७ जहाजबाट संसारका ९३ गन्तव्यमा उडान गरिरहेको छ ।

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा विगत २४ घण्टादेखि बन्द रहेको छ। बाक्लो तुँवालो हट्न नसकेपछि आइतबार बेलुकी ५ बजेदेखि बन्द रहेको विमानस्थल खुल्न नसकेको हो। विमानस्थल बन्द हुँदा हवाई उडान रद्ध भएका छन्।

विमानस्थल प्रवक्ता जशोदा सुवेदीले २४ घण्टादेखि पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्द रहेको बताईन। ‘विमानस्थल खुल्ने अवस्था नै छैन। भिजिविलिटी नै छैन। उडान धमाधम रद्ध भएका छन,’ उनले भनिन, ‘मौसम सुधार हुने अवस्था नै देखिएको छैन। बरु, अझ बिग्रँदो छ।’

उनका अनुसार सामान्य अवस्थामा विमानस्थल बिहान ६ बजे नै संचालनमा आउने गर्छ । तर, पछिल्लो केहीदिनदेखि विमानस्थलको खुल्ने समय ढिला हुँदै गएको थियो। ‘आइबार बेलुकीदेखि त सबै ठप्प भयो। भिजिविलिटीमा सुधार भएको खण्डमा मात्र उडान हुने हो। तर, यात्रुले उडान कुर्न छाडिसकेका छन,’ उनले भनिन।  

विमानस्थल बन्द भएपछि अधिकांश हवाई उडान पनि रद्द भएका छन्। बुद्ध एयरले पोखराबाट विभिन्न गन्तव्यका लागि तय गरेका १७ वटा उडान रद्द गरिसकेको छ। अरु कम्पनिले पनि उडान रद्द गर्ने तयारी गरेका छन। ‘हवाई उडान हुनै सक्ने अवस्था छैन। हिजोदेखि बन्द रहेको विमानस्थल खुल्नै सकेको छैन,’ बुद्ध एयरका पोखरास्थित स्टेशन म्यानेजर गौतम बराल भन्छन, ‘भिजिविलिटी नै अपुग छ।’ पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा उडान नियमित हुनका लागि कम्तिमा ३७ सय मिटरको भिजिविलिटी चाहिन्छ।  

२५ चैत, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले छिमेकी राष्ट्र भारत नेपालमा राजतन्त्र फर्काउने पक्षमा नरहेको बताएका छन् ।

गणेशमान सिंह फाउण्डेसनले सोमबार काठमाडौंमा आयोजना गरेको ‘नेपाल–भारत सम्बन्ध सुदृढ गर्न भारतका पूर्वप्रधानमन्त्री चन्द्रशेखरजीले पुर्‍याउनुभएको योगदान’ विषयक गोष्ठीमा बोल्दै सभापति देउवाले यस्तो बताएका हुन् ।

नेपालमा राजसंस्था पुनर्स्थापनाको लागि भारतले उचाल्यो भन्ने हल्ला झुटो रहेको उनको भनाइ थियो ।

‘अहिले फेरि राजसंस्था पुनःस्थापनाको लागि भारतले उचाल्यो भन्ने हल्ला पनि छ । यहाँ आदित्यनाथको फोटो समेत छापियो,’ देउवाले भने, ‘तर मलाई के थाहा छ भने आदित्यजीले भारतमा जुन हाम्रो दूतावास छ त्यहाँ गएर मेरो कुनै हात छैन । नेपाली जनताले जे चाह्यो त्यही हुन्छ । म राजा ल्याउने पक्षमा छैन भनेर आफैंले भन्नुभएको छ ।’

देउवाले उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथले समेत नयाँ दिल्लीस्थित नेपाली दुतावासमा गएर आफू राजतन्त्र फर्काउने पक्षमा नरहेको स्पष्टीकरण दिइसकेको पनि बताए ।

नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापना गर्नमा समेत भारतीय पूर्वप्रधानमन्त्री चन्द्रशेखरको ठूलो योगदान रहेको देउवाको भनाइ छ ।

‘उहाँले नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापना गर्नको लागि धेरै ठूलो सहयोग गर्नुभएको छ, ठूलो योगदान छ । उबेला भारतले नेपालमा कहिल्यै प्रजातन्त्र चाहँदैन भन्ने थियो,’ देउवाले भने, ‘चन्द्रशेखरजी आएपछि प्रजातन्त्रको खिलापमा छैन भारत भन्ने पुष्टि भयो । त्यसपछि त हामीले ठूलो आन्दोलन गरेर गणतन्त्र समेत ल्यायौं ।’

नेपालमा गणतन्त्र स्थापना भएको धेरै वर्ष नभएको भन्दै सभापति देउवाले राजनीतिक दलहरुले मिलेर यसलाई मजबुत बनाउन जरुरी रहेको बताए ।

अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले काठमाडौं महानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सरोज गुरागाईंमाथि गरिरहेको छानबिन अन्तिम चरणमा पुर्‍याएको छ। गुरागाईंमाथि छानबिन गरिदिन महानगरले पत्र पठाएको थियो। महानगरले पठाएको पत्रपछि छानबिन अन्तिम चरणमा पुगेको अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका प्रवक्ता राजेन्द्र कुमार पौडेलले बताए।

‘महानगरले काठमाडौं टावरको विषयमा छानबिन गरिदिनु भनेर हामीलाई पत्र पठाएको थियो। त्यो छानबिन अन्तिम चरणमा पुगेको छ’, प्रवक्ता पौडेलले भने।

महानगरको वडा नं. २८ पुरानो बसपार्कस्थित श्री जलेश्वर स्वच्छन्द बिकोई बिल्डर्स प्रालिले निर्माण गरिरहेको काठमाडौं टावरमा तला थप गर्ने अनुमति दिएको भन्दै मेयर बालेन्द्र साहले प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गुरागाईंलाई निलम्बन गरेका थिए। लगत्तै महानगरबाट छानबिन समेत गराएका थिए। यस्तै अख्तियारलाई थप अनुसन्धानका लागि पत्र लेखेका थिए।

गुरागाईंलाई कुनै पनि सर्तमा पदवहाली नगर्ने अडानमा बालेन थिए। उनले संघीय मन्त्रालयलाई नयाँ प्रशासकीय अधिकृत पठाउन पनि पत्राचार गरेका थिए। तर मन्त्रालयले गुरागाईंलाई नै निरन्तरता दिएको थियो।

प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गुरागाईं गत पुस ८ गतेदेखि पटक–पटक कार्यालयमा हाजिर हुने कोसिस गरिरहेका थिए । तर, बालेनको निर्देशनमा कार्यालय प्रवेशमा रोक लाग्दै आएको थियो।

गत बिहीबार गुरागाईं महानगर हाजिर हुन पुगे। महानगरका मेयर शाहले गुरागाईं पुग्नुभन्दा अगाडि नै महानगर परिसरमा महानगर प्रहरीलाई बाक्लो रुपमा परिचालन गरेका थिए। सोही प्रहरीको भिडलाई धकेल्दै गुरागाईं कार्यालय प्रवेश गरेका थिए। गुरागाईंलाई महानगरका कर्मचारी र जनप्रतिनिधिले साथ दिएका थिए।

महानगरमा उत्पन्न प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतको विवाद उत्कर्षमा पुग्दा बालेन बिदामा थिए । उनी आफ्नो ‘कोर टिम’का सदस्य कुमार व्यञ्जनकार र अर्जुन घिमिरेसहित दोलखाको भिमसेन मन्दिर पुगेका थिए ।

मेयर साहको सचिवालयले अख्तियारको अनुसन्धानमा रहेका गुरागाईंलाई जबरजस्ती कार्यालयमा हाजिर गर्न दिनु सरकारले भ्रष्टाचारीलाई सहयोग गरेको बताएको थियो। यदि अख्तियारको छानबिनमा गुरागाईं दोषी देखिए गुरागाईंलाई हाजिर गराउन सहयोग गर्ने सबै जना कारबाहीको भागिदार हुनुपर्ने बताएको थियो।

२४ चैत, काठमाडौं । जनमत र नागरिक उन्मुक्ति पार्टी एकतापछि पार्टी अध्यक्ष डा. सीके राउत हुने गरी सहमति जुटेको छ । बर्दियामा आइतबार भएको दुई पक्षीय वार्ताले राउत कार्यकारी अधिकारसहितको अध्यक्ष हुने टुंगो लागेको हो ।

एकीकृत दलमा दुई अध्यक्ष हुने र सह-अध्यक्ष रञ्जिता श्रेष्ठ हुने गरी सहमति भएको हो । पार्टीको वरीयतामा रेशम चौधरी पहिलो स्थानमा रहने छन् ।

यस्तै पार्टीको वरीयतामा राउत दोस्रो र श्रेष्ठ तेस्रोमा हुनेछिन् ।

जनमतका अध्यक्ष राउत, नाउपाका संरक्षक रेशम चौधरी सहित कार्यदलका ६ जना बीचमा छलफल भएको छ । १५ वैशाखभित्र एकता गर्ने छलफल दुई दल सहमति नजिक पुगेको जनमतका प्रवक्ता डा. शरदसिंह यादवले जानकारी गराए ।

# junior tabletennis

२४ चैत, काठमाडौं । अनामनगरकी अञ्जु प्रधान शनिबार घर छेउकै एक डेरी पसलमा घिउ किन्न गइन् । त्यसअघि उनले केही ठूला स्टोर र ठूला किराना स्टोरमा विभिन्न ब्रान्डका घिउको भाउ सोधेकी थिइन् ।

उनले नेपाली ब्रान्डकै घिउ अधिकतम १ लिटरको २ हजार ४ सय रुपैयाँसम्म र भारतीय कम्पनीले उत्पादन गरेका घिउ १ हजार ५ सय रुपैयाँसम्म पर्ने थाहा पाइन् ।

‘यति महँगो घिउ त किन्न सकिँदैन’ भन्दै उनले बरु ‘लोकल’ घिउ लाने सोच बनाइन् ।

उनले ठूला स्टोर र केही ठूला पसलमा सोधेको घिउको भाउ अत्यधिक महँगो लागेपछि लोकल नै किन्ने विचार गरेकी थिइन् । उनले सोधेका ठूला स्टोरमा नेपालमै उत्पादित १ लिटर घिउको भाउ २ हजार ४ सय रुपैयाँसम्म थियो । भारतीय कम्पनीका घिउ भने लिटरको १ हजार ५ सय रुपैयाँसम्म रहेको उनले बताइन् ।

त्यसपछि अञ्जुले घरछेउकै डेरी पसल पुगेर आधा लिटर लोकल घिउ किनिन् । त्यसका लागि पनि उनले ६ सय ५० रुपैयाँ तिरिन् । यो भनेको १ लिटरको १ हजार ३ सय रुपैयाँ बराबर हो ।

साँझ खाना खाने बेला ३ चम्चा घिउ तताइन् । घिउ तताउँदा ह्वास्सै आएको गन्ध उनको नाकमा ठोक्कियो । फेरि, उनले नतताएको घिउको बट्टा नै सुँघिन् । नतताएको घिउबाट पनि अलि–अलि गन्ध आएजस्तो लाग्यो ।

‘डेरीवालाले मलाई आफैंले उत्पादन गरेको ताजा, गुणस्तरीय र अर्गानिक घिउ भनेर बेचेका थिए,’ अञ्जुले अनलाइनखबरसँग भनिन्, ‘ताजा घिउ नै भए त्यसरी गन्ध नआउनुपर्ने हो, त्यसमा डाल्डा मिसाएको जस्तै गन्ध थियो । म ठगिएँ ।’

अञ्जुले आफ्नो गाउँ सिन्धुलीबाट घिउ मगाएर खाने गरेकी थिइन् । गाउँबाट ल्याएको घिउ सकिएको हुँदा नजिकैको डेरीबाट ल्याएको उनले बताइन् ।

‘पछि मैले डेरीवालालाई घिउ त गन्हाएको छ, फिर्ता गर्नुस् भनेँ,’ उनले सुनाइन्, ‘तर, पसलेले मैले राम्रो नै घिउ बेचेको हो भनेर जिद्दी गरे । त्यो घिउलाई मैले ६ सय ५० रुपैयाँ तिरेकी थिएँ । हामीजस्ता उपभोक्ता जहिले ठगिनुपर्ने ?’

‘उपभोक्ता अदालत स्थापना भएको छ नि, तपाईं ठगिनुभयो भने त्यहाँ उजुरी गर्दा त्यहाँबाट तपाईंले न्याय पाउनुहुन्छ,’ अनलाइनखबरको सुझावपछि अञ्जुले भनिन्, ‘एक पटकलाई भइहाल्यो, अब अर्को पटक पनि यस्तै ठगिनुपर्‍यो भने चाहिँ उपभोक्ता अदालत जान्छु ।’

घिउको खास भाउ कति हो ?

अनलाइनखबरले शनिबार अनामनगरदेखि बुद्धनगरसम्मका दर्जन बढी डेरी पसलमा गरेको स्थलगत रिपोर्टिङले घिउको भाउ प्रतिलिटर १ हजार ३ सयदेखि १ हजार ५ सय ५० रुपैयाँसम्म तोकिएको पाइयो । डेरी पसलेहरूले दिएको जानकारी अनुसार आधा लिटर घिउलाई नै ६ सय देखि ७ सय ५० रुपैयाँसम्म पर्छ ।

उक्त मूल्य निर्धारण गरिएका घिउ उनीहरू आफैंले उत्पादन गरेको बताउँछन् । उक्त घिउ एकदमै ताजा, गुणस्तरीय र स्वास्थ्यलाई हानि गर्ने कुनै पनि तत्व मिसावट नगरिएको उनीहरूको दाबी छ । त्यस्ता घिउमा लेबलिङ गरिएको छैन । डेरीमा उत्पादित घिउ ६ महिनादेखि १ वर्षसम्म खान मिल्ने उनीहरूको तर्क छ ।

यस्तै खुद्रा पसलेहरूले भने विभिन्न ब्रान्डका घिउ बेच्ने गरेको पाइयो । खुद्रा पसलमा ब्रान्ड अनुसार मूल्य निर्धारण गरिएको छ । सोही मूल्य अनुसार बेच्ने गरेको उनीहरू बताउँछन् ।

बुद्धनगरमा रहेको एक किराना स्टोरका सञ्चालकले कृष्ण बेकरीले उत्पादन गरेको ‘गोकुल’ ब्रान्डको घिउ बेच्दै आएका छन् । उनले उक्त घिउ आधा लिटरको ४ सय ५० र १ लिटरलाई ८ सय रुपैयाँमा बेच्ने गरेको बताए ।

उनका अनुसार काठमाडौंमा शुद्ध गाईको घिउ प्रतिलिटर १ हजार २ सयदेखि १ हजार ५ सय रुपैयाँसम्म पर्न जान्छ । गाउँको घिउ अझै महँगो हुने उनी बताउँछन् । यहाँ आउने प्रत्येक ब्रान्डका घिउमा मिसावट भएको उनको दाबी छ ।

उनका अनुसार उक्त घिउ होटल तथा बेकरी पसलहरूले धेरै लैजाने गरेका छन् । सस्तो र कम गुणस्तरको घिउ खोज्ने र काम चलाउनका लागि मात्रै खोज्नेले उक्त घिउ धेरै लैजाने उनले बताए ।

‘हाम्रो पसलमै अर्गानिक भन्दै बेच्न आउनेको भीडै लाग्छ । यी सबै घिउ यतैका डेरीको घिउलाई लेबलिङ, प्याकेजिङ गरेर ल्याइएको हो,’ उनले भने, ‘इलाम, धनकुटातिरबाट आउने घिउको बास्ना र स्वाद नै फरक हुन्छ । इलामले आफ्नै क्षेत्रलाई घिउ पुर्‍याउन सकेको छैन । काठमाडौं पठाउने गरेको भन्ने त हल्ला मात्रै हो ।’

उनका अनुसार काठमाडौंमा शुद्ध गाईको घिउ प्रतिलिटर १ हजार २ सयदेखि १ हजार ५ सय रुपैयाँसम्म पर्न जान्छ । गाउँको घिउ अझै महँगो हुने उनी बताउँछन् । यहाँ आउने प्रत्येक ब्रान्डका घिउमा मिसावट भएको उनको दाबी छ ।

घिउको भाउमा मनलाग्दी छ : डेरी एसोसिएसन

नेपाल डेरी एसोसिएसनका अध्यक्ष प्रह्लाद दाहाल अहिले घिउको भाउ ठ्याक्कै यति नै हो भनेर किटान गर्न सकिने अवस्था नरहेको बताउँछन् ।

‘बजारमा त जसले जतिमा सक्यो त्यतिमै बिक्री गरिरहेका छन्,’ अध्यक्ष दाहालले भने, ‘सरकारले तोकेको मूल्य लिटरको १२ सय रुपैयाँ छ, तर जसको शक्तिले जति भ्याउँछ त्यतिमै बिक्री भइरहेको छ ।’

यता, नेपाल खुद्रा व्यापार संघले भने एक लिटर घिउको मूल्य १ हजार ४ सय रुपैयाँ तोकेको छ ।

तर, डेरी एसोसिएसन अध्यक्ष दाहाल भने खुद्रा व्यापार संघले तोकेको  मूल्यमा घिउ बेच्न नमिल्ने बताउँछन् । ‘कसरी तोकियो घिउको मूल्य १४ सय ?,’ दाहाल प्रश्न गर्छन् ।

डेरी एसोसिएसनका अनुसार हाल देशभरि हिसाब गर्दा ५ लाख किलो बराबर घिउ स्टक छ ।

‘राम्रो गुणस्तरको घिउ लिटरको १२ सयसम्म’

चितवन दुग्ध उत्पादन सहकारी संघ अध्यक्ष किशोर बगाले अहिले राम्रो गुणस्तरको घिउको मूल्य प्रतिलिटर १ हजार १ सयदेखि १ हजार २ सय रुपैयाँसम्म भएको बताउँछन् ।

‘बजारमा अहिले विभिन्न प्रकारका घिउ पाइन्छन्, सस्तो मूल्यका घिउ पनि छन्, कसैले नौनी लगेर घिउ बनाएर बेच्ने गरेका छन्, नौनी ८ सय रुपैयाँ किलो छ,’ अध्यक्ष बगाले भन्छन्, ‘नौनीको मात्रा कति प्रतिशत छ, मोइस्चर कति छ भन्नेले घिउको गुणस्तर निर्धारण गर्छ ।’

उनका अनुसार घिउको गुणस्तर हेर्नुपर्दा प्याकेजिङमा लेबलिङ गरिएको हुन्छ, त्यसमा फ्याट, प्रोटिनको मात्रा र उपभोग्य मिति उल्लेख गरिएको हुन्छ ।

उद्योगीले नै निर्धारण गर्छन् घिउको भाउ : दुग्ध विकास बोर्ड

राष्ट्रिय दुग्ध विकास बोर्डका उपकार्यकारी निर्देशक तथा प्रवक्ता बालक चौधरी घिउको मूल्य निर्धारण उद्योगी आफैंले गर्ने बताउँछन् । उनका अनुसार दुग्ध विकास बोर्ड र सरकारले प्रशोधित दूधको मूल्यमात्र नियमन गर्छ ।

‘प्रशोधित दूधबाहेक अन्य दुग्ध पदार्थमा सरकारले हस्तक्षेप गर्दैन,’ प्रवक्ता चौधरी भन्छन्, ‘उद्योगीहरूले आफ्नो उत्पादन, उत्पादन लागत, बिक्रीका आधारमा कम र बढी मूल्य निर्धारण गर्ने हुन् ।’

घिउ लिटरमा बढ्यो २ सय

दसैंतिहार जस्ता ठूला चाडयता घिउको भाउ बढेको छ । त्यो बेला लिटरको १ हजार २ सय रुपैयाँ परेको घिउको भाउ अहिले २ सय रुपैयाँ बढेको छ ।

खुद्रा व्यापार संघले १५ चैतमा सार्वजनिक गरेको मूल्यसूची अनुसार घिउ प्रतिलिटर १ हजार ४ सय रुपैयाँ कायम छ । यो मूल्य मंसिर–पुसयता स्थिर छ ।

संघ अध्यक्ष पवित्र बज्राचार्य घिउको गुणस्तर अनुसार भाउ निर्धारण हुने बताउँछन् ।

‘कम्पनी अनुसार घिउको भाउ फरक–फरक हुन्छ, बजारमा प्रतिलिटर १२ सयदेखि १४ सय रुपैयाँसम्म मूल्य छ,’ उनले भने, ‘हामीले औसतमा मूल्य निर्धारण गर्ने हो, घिउको ब्रान्ड नै हेर्ने हो भने सय थरी छन् । अधिकतम खुद्रा मूल्य (एमआरपी) तोक्ने जिम्मा या त उत्पादकको हो, या त आयातकर्ताको हो । हामीले उनीहरूले उपलब्ध गराएको मूल्यसूची औसतमा राख्ने हो ।’

यस्ता छन् थरीथरी घिउको भाउ

केही नाम चलेका अनलाइन प्लेटर्फमहरूमा नेपालमा उत्पादितदेखि भारतबाट आयातित विभिन्न ब्रान्डका घिउ बिक्रीका लागि राखिएको पाइन्छ । यस्ता घिउको मूल्य ३ सयदेखि ३ हजार रुपैयाँसम्म तोकिएका छन् ।

‘शुद्ध गाईको घ्यु’ नामक आधा लिटर घिउको भाउ ६ सय ५० रुपैयाँ छ । यस्तै, ‘माटो’ ब्रान्डको शुद्ध गाईको घिउ आधा लिटरको ७ सय २५ र १ लिटरको १ हजार ३ सय ९९ रुपैयाँ छ । यही ब्रान्डकै ‘एटू पियोर अर्गानिक’ घिउको मूल्य भने २ हजार ४ सय ५० रुपैयाँ छ ।

त्यस्तै ‘इलामको घिउ’ आधा लिटरको ७ सय, ‘हिमचुली गाईको घिउ’ ६ सय ७०, ‘इलामेली गाईको घिउ’ ६ सय तथा ‘सीताराम घिउ’ आधा लिटरको ७ सय १५ र १ लिटरको १ हजार ४ सय रुपैयाँ तोकिएको छ ।

त्यसैगरी भारतबाट ‘पतञ्जली’, ‘गोवद्र्धन’ र ‘अमुल’ ब्रान्डका गाईको घिउ नेपाल ल्याउने गरिन्छ । जसमा पतञ्जली गाईको घिउ आधा लिटरको ७ सय ६१ र १ लिटरको १ हजार ४ सय ९८, १ हजार ३ सय ७७ र १ हजार ५ सय रुपैयाँ तोकिएको छ ।

यस्तै गोवद्र्धन घिउ १ लिटरको १ हजार ३ सय ७५ देखि १ हजार ५ सय ४ रुपैयाँसम्म तोकिएको छ । अमुल घिउ एक लिटरको १ हजार ४ सय ९० रुपैयाँ छ ।

उपभोक्ता सचेत नहुँदा व्यापारीलाई काइदा

वस्तु उपभोग गर्ने उपभोक्ता सचेत नहुँदा, गुणस्तरबारे प्रश्न नगर्दा, उत्पादन मिति, उपभोग्य मिति नहेर्दा उनीहरू दिनहुँ ठगिने गरेका छन् ।

दूध तथा दुग्धजन्य पदार्थमा किसानले बारम्बार मूल्य पाएनौं भनेर चिन्तित भइरहँदा बिचौलियाले भने अर्काले उत्पादन गरेको वस्तुको मूल्य बढाएर उपभोक्ता ठगी गर्दा पनि सरकार मुकदर्शक बनेको उनी बताउँछन् ।

उपभोक्ताहरू दैनिक उपभोग्य वस्तु र सामानको गुणस्तरबारे सचेत नहुँदा व्यापारीहरूले फाइदा उठाइरहेको पाइन्छ ।

सीमित व्यापारीहरूले बजार ‘कब्जा’ गरेका कारण उपभोक्तासँग सेवा र उपभोग्य वस्तु खरिदमा धेरै विकल्प छैनन् । ‘सिन्डिकेटवाला’ र ‘बिचौलिया’ हाबी हुँदा उपभोक्ताले ज्यादती सहनुपरेको हो ।

बजार अनियन्त्रित भयो : उपभोक्ता अधिकारकर्मी

बजार नियन्त्रण गर्न सस्तो मूल्यमा दैनिक उपभोग्य वस्तु बिक्री गर्ने निकाय नहुँदा बजार अनियन्त्रित भएको उपभोक्ता अधिकारकर्मी माधव तिमल्सिना बताउँछन् ।

‘खुला बजार भए पनि राज्यका निकायले कन्ट्रोल (नियन्त्रण) गर्नुपर्छ,’ तिमल्सिना भन्छन्, ‘त्यो व्यवस्था नहुँदा बजारमा लुटतन्त्र छ ।’

दूध तथा दुग्धजन्य पदार्थमा किसानले बारम्बार मूल्य पाएनौं भनेर चिन्तित भइरहँदा बिचौलियाले भने अर्काले उत्पादन गरेको वस्तुको मूल्य बढाएर उपभोक्ता ठगी गर्दा पनि सरकार मूकदर्शक बनेको उनी बताउँछन् ।

उनका अनुसार अहिलेको गम्भीर प्रश्न मूल्यभन्दा पनि गुणस्तरको हो । ‘विशेषगरी लोकल डेरीले उत्पादन गरेका प्याकेजिङ मिति, उपभोग्य मिति, तौल, ब्याच नभइकन यो गाईको, यो भैंसीको भन्दै बेचिरहेका छन्, यसको जिम्मा कसले लिने हो ?,’ उनी भन्छन्, ‘वास्तवमा त्यसमा मिसावट के छ, खानयोग्य हो कि होइन, उपभोक्ता स्वास्थ्यमा असर गर्छ कि गर्दैन भन्ने गम्भीर प्रश्न छ । यसमा सरकारले निर्मम भएर अनुसन्धान र अनुगमन गर्नुपर्छ ।’

नेपाली चलचित्र ‘कर्म’ को शीर्षक गीत सार्वजनिक भएको छ। चर्चित गायक दुर्गेश थापाको स्वरमा रहेको यो गीत ओएसआर डिजिटलको युट्युब च्यानलमार्फत रिलिज गरिएको हो।

‘कर्म’ को शीर्षक गीतमा दुर्गेश थापाले गायन, सङ्गीत र शब्द रचना गरेका छन्। उनकै संयोजनमा तयार भएको यो गीतको मिक्सिङ र मास्टरिङ बिमल छिनालले गरेका हुन्।

बीट प्रोडक्सन सविन बिष्टको छ भने पृष्ठभूमि स्वरमा आरसी रिमाल र भुषण खतिवडाले साथ दिएका छन्।

दुर्गेश थापा पछिल्लो समय नेपाली सङ्गीत क्षेत्रमा निकै चर्चित छन्। उनको अघिल्लो गीत ‘दुस्मन हेरेको हेर्‍यौ’ युट्युबमा ५ करोड ६० लाख (५६ मिलियन) पटक हेरिएको छ।

चलचित्र ‘कर्म’ यही चैत्र २९ गतेदेखि प्रदर्शनमा आउँदै छ।

काठमाडौं । खगेन्द्र लामिछाने र वर्षा राउतको शीर्ष भूमिका रहेको फिल्म ‘हर्ष’को छायांकन सकिएको छ । डेब्यु निर्देशक एकता पौडेलले ३५ दिनमा फिल्म प्याकअप भएको बताइन् ।

निर्धारित तालिकाभन्दा ५ दिनअघि नै छायांकन सकिएको उनले जनाइन् । समावेश ५ गीतको छायांकन पनि समयमै सकिएको उनले जनाइन् ।

पोस्ट-प्रोडक्सनको काम सकेपछि मात्रै प्रदर्शन मिति घोषणा गर्ने तयारी छ । फिल्ममा खगेन्द्र र वर्षासहित सन्तोष पन्त, शर्मिला मल्ल, माओत्से गुरुङ, विशाल पहाडी, निमा पाण्डे, सुवर्ण थापा, सृष्टि महर्जन, संगीता नापितको पनि अभिनय छ ।

पौडेल दिवंगत निर्देशक शिव रेग्मीकी भान्जी हुन् । उनले अमेरिकाको न्यूयोर्क फिल्म एकेडेमीमा अध्ययन गरेकी हुन् । छोटा फिल्म पनि निर्देशन गरेकी छन् ।

पारिवारिक र सामाजिक कथा पस्किने फिल्मको कथा स्वयं निर्देशक पौडेलले लेखेकी हुन् । फिल्मलाई आलोक शुक्लाले खिच्नेछन् भने संगीत वसन्त सापकोटा तथा एलिस कार्कीको हुनेछ ।

लोकेश बज्राचार्यले सम्पादन गर्ने फिल्ममा सुनिल क्षेत्री नृत्य निर्देशन हुनेछ । ई–प्राइम मुभिज र अष्टलक्ष्मी प्रोडक्सनको ब्यानरमा निर्माण भएको फिल्मका निर्मातामा प्रसन्न पौडेल र विकास पौडेल छन् । कार्यकारी निर्मातामा हिक्मत चोखल छन् ।

प्रदूषणका कारण काठमाडौं विश्वकै सर्वाधिक प्रदूषित सहर बनिरहेका समय पहाडी क्षेत्रको मौसममा बद्ली भएर हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ । यद्यपि बाँकी स्थानमा वर्षाको सम्भावना न्युन रहेकाले प्रदूषण थप बढ्ने जल तथा मौसम विज्ञान विभाग मौसम पूर्वानुमान महाशाखाको भनाइ छ ।  

मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले अहिले राति ८ बजे आगामी २४ घण्टाको मौसम पूर्वानुमान सार्वजनिक गर्दै कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू-भागका एक-दुई स्थानमा मेघगर्जन-चट्याङ्सहित हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको जनाएको हो ।  

कोशी प्रदेश, बागमती प्रदेश, गण्डकी प्रदेश र कर्णाली  प्रदेशको हिमाली भू-भागका एक-दुई स्थानमा हल्का वर्षा र हिमपातको सम्भावना रहेको महाशाखाको बुलेटिनमा उल्लेख छ। हिमाली र तराईं क्षेत्रको मौसम भने आजराति मुख्यतयाः सफा रहने महाशाखाको भनाइ छ।  

देशका धेरै स्थानमा वर्षाको सम्भावना कम रहेको, जसका कारण सुख्खापन, आगलागी तथा वायू प्रदूषण बढ्दै जाने सम्भावना रहेकोले यसबाट स्वास्थ्य, दैनिक जनजीवन, कृषि, सडक तथा हवाई यातायातमा समेत प्रभाव पर्न सक्ने हुँदा त्यसबाट हुन सक्ने असरबाट बच्न आवश्यक उपायहरू तथा सतर्कता अपनाउन महाशाखाले अनुरोध गरेको छ ।

देशमा पश्चिमी वायु तथा स्थानीय वायुको आंशिक प्रभाव रहेकाले गण्डकी प्रदेश लगायत देशका पहाडी भू-भागमा आंशिकदेखि साधारणतया बदली रही बाँकी भू-भागमा मौसम मूख्यतया सफा रहेको महाशाखाको भनाइ छ ।  

सोमबार पनि हिमाली क्षेत्रमा आंंशिक बदली रही एक-दुई स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको छ । पहाडी क्षेत्रमा आंंशिक बदली रही एक-दुई स्थानमा खण्डित वर्षा सहितको मेघगर्जन, चट्याङ्ग र हावाहुरीको वर्षाको सम्भावना रहेको बताउँदै महाशाखाले तराई क्षेत्रमा आंशिक बदली देखि मुख्यतया सफा रहने सम्भावना रहेको उल्लेख गरेको छ । 

२२ चैत, काठमाडौं । जाजरकोट केन्द्र बिन्दु भएर शुक्रबार राति भूकम्प गएको छ ।

राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रका अनुसार शुक्रबार राति ८ बजेर सात मिनेट जाँदा ५.२ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएको हो ।

भूकम्पबाट क्षति भए नभएको बारे थप जानकारी आउन बाँकी रहेको केन्द्रले जनाएको छ ।

गत असार १७ गते दुई ठूला दल नेपाली कांग्रेस र नेकपा (एमाले) ले सत्ता गठबन्धन बनाए। गठबन्धनको मुख्य अजेन्डा थियो— संविधान संशोधन। संविधान संशोधन मुख्य अजेन्डा बनाएको उक्त सरकार गठन भएको ९ महिना बित्यो। तर, संविधान संशोधनबारे भने सामान्य छलफलसमेत सुरु भएको छैन।

सत्तासीन दलहरू कांग्रेस-एमालेले आफैँले उठाएको संविधान संशोधनको अजेन्डालाई ‘भुल्दै’ गएका छन्। केही महिना अघिसम्म यसबारे सार्वजनिक मञ्च तथा अनौपचारिक रूपमा विचार व्यक्त गर्ने गरेका नेताहरू अहिले मौनप्राय: छन्।

त्यसो त एमाले अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले संविधान संशोधनको भाखा ०८७ पुर्‍याएका छन्। गत पुस २३ गते बसेको पार्टीको केन्द्रीय कमिटी बैठकलाई सम्बोधन गर्दै ओलीले भनेका थिए— संविधान संशोधन ०८७ सालमा हुन्छ।

प्रधानमन्त्री ओलीले यस्तो अभिव्यक्ति दिएपछि दोस्रो तथा तेस्रो तहका कांग्रेस नेताहरूले त्यसको विरोध गरे। तर, सभपाति शेरबहादुर देउवाले भने यसबारे मुख नै खोलेनन्, अहिलेसम्म केही बोलेका छैनन्। जे होस्, संविधान संशोधनको अजेन्डा गुमनाम छ, प्रस्तावकर्ता दलका नेताहरू निकम्मा छन्।

कांग्रेसको पहिलो प्राथमिकता संविधान संशोधन होइन, पूर्ण कार्यान्वयन हो।

यहाँसम्म आइपुग्दा त अझ कांग्रेस-एमाले नेताहरूले संविधान संशोधनबारे आफूलाई थाहै नभएको बताउन थालेका छन्। सरकार गठनपूर्व तपाईंहरूले संविधान संशोधनको अजेन्डा अगाडि सार्नुभएको थियो, त्यसबारेको गृहकार्य कहाँ पुग्यो ? भन्ने नागरिकको जिज्ञासामा एमाले उपाध्यक्ष सुरेन्द्र पाण्डेले यसबारे आफूलाई केही थाहै नभएको बताए। ‘केही हुँदै नभएको विषयमा मैले तपाईंलाई के भन्नु?,’ उपाध्यक्ष पाण्डेले भने, ‘यस विषयमा मलाई केही थाहा छैन। केही भएको पनि छैन।’

उपाध्यक्ष पाण्डेको भनाइलाई आधार मान्दा सरकारले संविधान संशोधनबारे केही गृहकार्य गरिरहेको छैन, गर्ने कार्यक्रम पनि बनाएको छैन। त्यसो त अहिलेको सरकारलाई अङ्कगणितीय जटिलता छ। संविधान संशोधनका लागि सङ्घीय संसद्का दुबै सदनमा दुईतिहाइ आवश्यक पर्छ। तर, वर्तमान सरकारसँग प्रतिनिधि सभामा जसोतसो दुईतिहाइ पुगे पनि राष्ट्रिय सभामा बहुमत पुग्नु पनि मुस्किल छ।

प्रधानमन्त्री ओलीले ०८७ भाखा पुर्‍याउँदा पनि यही कुरा उद्धृत गरेका थिए। एमाले प्रमुख सचेतक महेशकुमार बर्तौला पनि वर्तमान सरकारसँग अङ्कगणितीय जटिलता रहेकाले अगाडि बढिहाल्न गाह्रो भएको स्वीकार्छन्। ‘सरकारले जति गृहकार्य गरे पनि, जति तयारी गरे पनि अन्ततोगत्वा: पारित गर्ने निकाय मुख्य हुन्छ। यद्यपि, हामीले आवश्यकताअनुसार छलफल गर्ने नै छौँ, गृहकार्य गर्ने नै हो,’ उनले भने।

बरु संविधानको पूर्ण कार्यान्वयनमा ध्यान दिँदा उचित हुने भनाइ बर्तौलाको छ। ‘संविधानको पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन हुन सकेको छैन। अहिलेका लागि कार्यान्वयनमा ध्यान दिनु उचित होला,’ उनले भने।

उसो त संविधान संशोधनबारे प्रस्तावकर्ता दलहरू कांग्रेस-एमालेबीच नै प्रशस्त संवाद भएको छैन। सरकार बनेलगत्तै यसमाथि केही तहसम्म विमर्श र छलफल भए पनि पछिल्लो समय यो बहस शून्यताको अवस्थामा छ, एक हिसाबले भन्दा यसको ‘च्याप्टर क्लोज’ भइसकेको छ।

कांग्रेसले त संविधान संशोधन आफ्नो पहिलो प्राथमिकतामै नरहेको बताउँछ। ‘संविधान संशोधनको विषय हाम्रो पहिलो प्राथमिकतामा छैन,’ कांग्रेसका एक नेताले नागरिकसँग भने।

संविधान संशोधनबारे केही भएकै छैन, हुँदै नभएको कुरामा के भन्नु ?

ती नेताले अहिले संविधान संशोधन नभई पूर्ण कार्यान्वयनमा जानुपर्ने विचार व्यक्त गरे। ‘कांग्रेसको प्राथमिकता सुरुमा संविधान कार्यान्वयनका लागि ऐन बनाउने र ऐन बनाउँदै जाँदा जटिलता देखिँदै गयो भने बल्ल संशोधनमा जाने भन्ने हो,’ उनले भने, ‘संशोधनचाहिँ दोस्रो प्राथमिकतामा छ। अहिल्यै सम्भव पनि हुँदैन।’

त्यसो भए संविधान संशोधनको ‘च्याप्टर क्लोज’ भएको हो ? भन्ने जिज्ञासामा उनले भने, ‘अहिल्यै त्यसो नभनौँ। अझै दुई वर्ष पूरा समय छ। यसबीचमा आवश्यक पर्‍यो भने हुँदैन भन्न सकिँदैन। तर, अहिलेका लागि हुन्छ भन्न पनि सकिँदैन।’

कांग्रेसका अर्का नेता मीन विश्वकर्मा पनि अहिलेका लागि संविधान संशोधनको सम्भावना देख्दैनन्। प्रधानमन्त्री स्वदेश फर्किएपछि आवश्यक छलफल अगाडि बढाउने उल्लेख गर्दै उनले भने, ‘प्रधानमन्त्रीजी स्वदेश फर्किनुभएपछि आवश्यक छलफल गर्छौँ। हाम्रा बीचमा अनौपचारिक छलफलहरू भइरहेकै छन्। तर, अहिलेका लागि त्यसको सम्भावना कम नै देखिन्छ।’

जसै प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा (माओवादी केन्द्र), विपक्ष दलहरू नेकपा (एकीकृत समाजवादी), राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)लगायतका दलहरूले दुई ठूला दलहरू कांग्रेस-एमालेले मिलेर सरकार बनाउनका लागि मात्रै संविधान संशोधनको हवाला दिएको आरोप लगाउँदै आएका छन्। यति कुरा- यदि यो सरकारले संविधान संशोधन नगरे प्रमुख प्रतिपक्षी तथा विपक्षी दलहरूको आरोप झुटा भन्न नसकिएला!